| Wie de geboden naleeft, behoudt zijn leven, wie de weg van de HEER veracht, zal sterven. | Wie het gebod in acht neemt, bewaart zijn leven, wie zijn wegen veracht, zal sterven. |
| Een mens maakt allerlei plannen, wat wordt uitgevoerd, is het plan van de HEER. | In het hart van de mens zijn veel plannen, maar de raad van de HEERE, die houdt stand. |
| Trouw is voor de mens het hoogste goed, je kunt beter arm dan onbetrouwbaar zijn. | Het verlangen van de mens is zijn goedertierenheid, maar een arme is beter dan een leugenachtige man. |
| Het strekt een mens tot eer om ruzie te vermijden, een dwaas stort zich in een woordenstrijd. | Het strekt een man tot eer zich buiten onenigheid te houden, maar iedere dwaas zal zich er juist in mengen. |
| Wie ondoordacht een gelofte aflegt en zich pas later afvraagt of hij haar kan houden, zet een valstrik voor zichzelf. | Het is een valstrik voor een mens ondoordacht een heilige gelofte te doen, en pas daarna de gedane geloften te overwegen. |
| Een mens kiest in eigen ogen steeds de rechte weg, de HEER toetst wat hem innerlijk beweegt. | Al zijn wegen zijn iemand recht in zijn eigen ogen, maar de HEERE toetst de harten. |
| De HEER heeft liever dat je eerlijk en rechtvaardig handelt dan dat je een offer brengt. | Gerechtigheid en recht te doen is voor de HEERE verkieslijker dan een offer. |
| Wie rechtvaardigheid en trouw nastreeft ontvangt leven, voorspoed en eer. | Wie gerechtigheid en goedertierenheid najaagt, vindt het leven, rechtvaardigheid en eer. |
| Velen willen almaar meer bezit, maar de rechtvaardige geeft met gulle hand. | De hele dag is hij belust op begerenswaardige zaken, maar een rechtvaardige geeft en houdt niets achter. |
| Een goede naam is te verkiezen boven grote rijkdom, waardering boven zilver en goud. | Een goede naam is verkieslijker dan grote rijkdom, goede gunst dan zilver en dan goud. |
| Wie bescheiden is en ontzag heeft voor de HEER wordt beloond met rijkdom, eer en een lang leven. | Het loon van nederigheid – de vreze des HEEREN – is rijkdom, eer en leven. |
| Leer een kind van jongs af aan de juiste weg, en het zal er niet van afwijken wanneer het oud geworden is. | Oefen de jongeman overeenkomstig zijn levensweg, ook als hij oud geworden is, zal hij daarvan niet afwijken. |
| Een rijke heeft macht over armen, wie leent is de slaaf van zijn geldschieter. | Een rijke heerst over armen, en wie leent, wordt slaaf van de uitlener. |
| Tob jezelf niet af om rijk te worden, zet dat plan opzij. | Mat u niet af om rijk te worden, gebruik daarvoor uw inzicht niet. |
| Want in een oogwenk is je geld verdwenen: het krijgt vleugels en vliegt weg als een arend. | Mat u niet af om rijk te worden, gebruik daarvoor uw inzicht niet. Laat u uw ogen erover vliegen, dan is het er niet meer, want het vliegt direct weg, als een arend die naar de hemel vliegt. |
| Mijn zoon, als je je verstand gebruikt, loopt mijn hart over van vreugde. | Mijn zoon, als je hart wijs is, zal mijn hart zich verblijden, ja, het mijne! |
| De vader van een rechtvaardige verheugt zich, wie een wijze heeft verwekt, verblijdt zich over hem. | De vader van een rechtvaardige zal zich buitengewoon verheugen, wie een wijze zoon verwekt heeft, zal zich over hem verblijden. |
| Zie wijsheid als de honing voor je leven. Als je wijsheid vindt, heb je een toekomst, je hoop gaat niet verloren. | Evenzo is het kennen van wijsheid voor je ziel: als je haar vindt, dan is er toekomst, en wordt je hoop niet afgesneden. |
| Iemand zonder zelfbeheersing is als een stad waarvan de muur is geslecht. | Zoals een opengebroken stad zonder muur, zo is een man die zijn geest niet in bedwang houdt. |
| Houd een vriend in ere, ook die van je vader, ga niet naar je broer als je problemen hebt; een vriend in de buurt is beter dan een broer ver weg. | Verlaat uw vriend en de vriend van uw vader niet, ga het huis van uw broer niet binnen op de dag van uw ongeluk. Beter een buur die nabij is, dan een broer ver weg. |
| Wie verstandig is, ziet het gevaar en hoedt zich ervoor, wie onnozel is, gaat het tegemoet en zal daarvoor boeten. | Een schrandere ziet het kwaad en verbergt zich, maar onverstandigen gaan door en zullen daarvoor boeten. |
| Zoals men ijzer scherpt met ijzer, zo scherpt een mens zijn medemens. | IJzer scherpt men met ijzer, zo scherpt een man het gezicht van zijn naaste. |
| Zoals water het gezicht weerspiegelt, zo weerspiegelt het hart de mens. | Zoals water gezicht tegenover gezicht stelt, zo weerspiegelt het hart van de mens de mens zelf. |
| Als je geen gehoor geeft aan de wet, is zelfs je gebed de HEER een gruwel. | Van hem die zijn oor afkeert van het luisteren naar de wet, is zelfs zijn gebed een gruwel. |
| Wie zijn fouten verbergt, zal geen voorspoed kennen, wie ze toegeeft en vermijdt, krijgt vergeving. | Wie zijn overtredingen bedekt, zal niet voorspoedig zijn, maar wie ze belijdt en nalaat, zal barmhartigheid verkrijgen. |
